(21 января 2021) Качмануга бәйле төрле ышану-юраулар, сынамышлар бар
Качмануга каршы көнне (18 январь) йорттагы өлкән кеше, кояш баеганчы, иман әйтеп, барлык ишек-капкаларга Кач сызып чыга (чөнки шайтаннарның котырган чагы, дигән ышану бар). Качтан куркып, ишекләрдән җен-пәриләр, начарлыклар керми, дип ышаналар. Бу көн – Нардуган чабуның, йөзек салып багуларның соңгы көне. Төн уртасында савыттагы су дулкынлана, дип ышанганнар. Шунлыктан, “су дулкынланганны” күрү өчен (Ходай чумылганны), төн уртасында елга-күл өсләрендәге бәкеләрне карарга барганнар.
Качмануга каршы төнне иртәнгә чаклы күк капусы ачык тора, шуңа күрә иртүк торып, кояш чыгышына карап теләгән барлык теләкләрең дә тормышка аша дип ышанганнар.
Шулай ук кичтән, төче камырдан ризыклар – кач формасы, сыер теле, әтәч-тавыклар, сарык-дуңгызлар пешерәләр. Бу йоланы хуҗалыкта ел буе муллык булсын өчен башкаралар.
Качману суын гына түгел, ул көнне яуган карны да изге санап, кар белән юынганнар. Төнлә кар күп яуса, икмәк уңышына юраганнар, бигрәк тә Качману көнне Иорданга тәре йөртү вакытында кар яуганны яратканнар. Елга-күл өстендәге бәке тулып торса, язгы ташу зур булачак, дип юраганнар. Келәү итеп су изгеләндерелгәннән соң, январь аенда туган кешеләр бәкедә коенырга тиеш дип ышанганнар. Ул көнне бәкедә коенучыларның салкын тидергәннәре күзәтелми. Менә бит Ходайның кодрәте…